Helpt het eten van levende pissebedden tegen hooikoorts? ‘Liefst nog opgerold in een balletje’
Humo.be – 13-6-2022
Ook de pollen beleven na twee coronajaren hun eerste roaring twenties-zomer: nu ze dankzij het mooie weer vrank en vrij kunnen rondvliegen, bereikten de graspollen hun hoogste piek in 40 jaar. Hooikoortspatiënten gaan massaal aan de pillen, maar wie liever geen medicijnen slikt heeft nog een optie: het verorberen van levende pissebedden. Althans, zo gaat al enkele jaren het verhaal rond op social media. Een nog levende pissebed, liefst opgerold in een balletje, zou het effectiefst zijn. Dit klinkt – behalve bijzonder onsmakelijk en een tikje wreed – als een typisch broodje aap. Klopt dit wel? Wij deden een factcheck!
Lindanieuws bracht het balletje aan het rollen. De website plaatste zes lezerstips tegen hooikoorts, waaronder dus de pissebed. Hoofdredacteur Jossine Modderman, die zegt van pillen moe en duf te worden, plaatste een filmpje op Facebook waarin ze het beestje wegspoelt met een groene smoothie. ‘En mensen, het werkt echt’, schrijft ze een dag later. ‘Sinds dagen niet zo fit wakker geworden en de neus en de ogen zijn jeukvrij.’
RTV Drenthe legde het onorthodoxe medicijn voor aan KNO-arts Ranny van Weissenbruch van het Nederlandse Wilhelmina Ziekenhuis in Assen. Die legt in het filmpje uit dat de allergene eiwitten in pollen in pissebedden in hogere concentratie aanwezig zijn. ‘Als je dat in je mond stopt of er langer op gaat kauwen, als je dat lekker vindt, heeft dat hetzelfde effect als immunotherapie’, aldus de arts, die het overigens niet aanraadt.
‘Het lijkt mij heel onwaarschijnlijk, al is het maar om de reden dat als het zo zou zijn, dit allang op de markt beschikbaar zou zijn’, zegt hooikoortsdeskundige bioloog van Arnold van Vliet van de Wageningen Universiteit. ‘In de literatuur kan ik er in elk geval niets over vinden.’
Ook Wytske Fokkens, hoogleraar keel-, neus- en oorheelkunde aan het AMC, is niet bekend met wetenschappelijk onderzoek naar allergene eiwitten in pissebedden. ‘Ik was er buitengewoon verbaasd over. Ik heb geprobeerd te achterhalen waar dit vandaan komt, maar ik kan het nergens vinden.’
Weet Ranny van Weissenbruch meer dan zijn collega’s? Aan de telefoon doet de KNO-arts tussen operaties door zijn verhaal. RTV Drenthe stelde hem de vraag of het eten van pissebedden een alternatieve behandeling zou kunnen zijn tegen hooikoorts, waarop Van Weissenbruch antwoordde dat daar geen wetenschappelijk bewijs voor is. Maar áls het nou zou werken, vroeg RTV Drenthe, hoe zou dat dan kunnen komen? Van Weissenbruch deed een beroep op zijn biologische kennis voor een hypothetisch antwoord: ‘Ik zei dat pissebedden heel eenvoudige wezens zijn die zich voeden met organisch materiaal, resten van bladeren en hout. Daar nemen ze heel veel eiwitten uit op, ook de eiwitten die hooikoorts veroorzaken.’
Immonutherapie
Pissebedden eten is dus een soort immunotherapie, zij het dat immunotherapie niet werkt via voeding. Wytske Fokkens: ‘Ons maag-darmkanaal is buitengewoon goed in staat de allergene eiwitten uit pollen af te breken. Immunotherapie gaat via een injectie in de huid of onder de tong zodat het direct in de bloedbaan terechtkomt.’
Helaas voor Jossine Modderman was het wegspoelen van een pissebed met een smoothie dus een zinloze exercitie. In het – zeer hypothetische en volstrekt niet wetenschappelijk bewezen – geval dat pissebedden inderdaad medicinale eigenschappen bezitten tegen hooikoorts, zal men om deze werking te activeren op zijn minst flink op het beestje moeten kauwen, om de fijngemalen resten vervolgens nog even onder de tong te laten weken zodat de eiwitten via het slijmvlies direct in het bloed kunnen worden opgenomen. Dat dit niet kan met een in één keer doorgeslikte levende pissebed is evident.
Placebo-effect
Bioloog Van Vliet blijft dan ook sceptisch: ‘Immunotherapie – als het al werkt, want daar wordt ook aan getwijfeld – duurt drie tot vijf jaar. Eén keer of elke dag een pissebed eten, ik kan me niet voorstellen dat dat werkt, en zeker niet zo snel.’ Dat allergene eiwitten in hogere concentratie in het beestje aanwezig zouden zijn, zou overigens eerder een nadeel dan een voordeel zijn: ‘De injecties worden heel langzaam opgebouwd, want je wil niet dat iemand een anafylactische shock (ernstige allergische reactie, red.) oploopt door een te hoge dosis.’ Goed, er is geen enkel bewijs voor, en bijna iedereen die het probeert pakt het bovendien verkeerd aan door al dan niet levende pissebedden heelhuids door te slikken. Toch staat het alwetende internet vol met anekdotisch bewijs van pissebeddeneters die erbij zweren. Wellicht valt dat te wijten aan een psychologisch placebo-effect, maar Van Vliet wil daar niet alles aan ophangen. De dag dat Jossine Modderman fit wakker werd, zonder snotneus en traanogen, was er ook gewoon een afname van pollen na een dramatisch hooikoorts-weekend, leert de pollentelling van het LUMC. ‘Voorlopig wijt ik het vooral aan de wisselende pollenconcentratie in de lucht’, aldus Van Vliet.
Wanhopige hooikoortsers kunnen dus stoppen met het ondersteboven keren van stoeptegels. Er zijn prettiger placebo’s te bedenken (zoenen bijvoorbeeld) waarbij onschuldige pissebedden bovendien het lot levend te worden verorberd bespaard blijft.
Neus.nu wordt (zonder contentbeïnvloeding) mede mogelijk gemaakt door:
