Internationaal onderzoeksteam ontdekt waarom Covid-19 kan leiden tot verlies van reukzin

HLN.be – 4-6-2020

In maart waarschuwden Britse neus-, keel- en oorartsen (NKO) voor het plotse verlies van smaak- en reukzin, wat symptomen zouden zijn van Covid-19, de ziekte veroorzaakt door het nieuwe coronavirus. Een verklaring voor de symptomen bleef echter uit. Na maandenlang onderzoek kan een internationaal team van NKO-artsen nu de link leggen tussen Covid-19 en het gebrek aan reukvermogen. 

De eerste gevallen werden in Wuhan – de stad waar het nieuwe coronavirus zijn oorsprong kent – gerapporteerd. Wat later doken er ook in Iran en Italië coronapatiënten op die meldden dat ze met reukverlies kampten. Al snel bleken het plotse verlies van smaak- en reukzin symptomen te zijn van Covid-19, alleen konden neus-, keel- en oorartsen niet meteen verklaren waarom.

Bij een gewone verkoudheid hebben we ook wel eens last van een verminderd reukvermogen, waardoor onze smaak er vanzelf op achteruit gaat. Dat is te wijten aan de zogenaamde ‘verstopte’ neus, waardoor aromamoleculen er niet in slagen om de reukreceptoren in de neus te bereiken. Maar bij een besmetting met het coronavirus SARS-CoV-2 is er, ondanks het reukverlies, dikwijls geen sprake van een verstopte neus. Het tijdelijke gebrek aan een reukvermogen (anosmie) moet dus op een andere manier verklaard worden.

Blokkade

Aanvankelijk werd gedacht dat het virus reukneuronen – de neuronen die geurstoffen waarnemen en een signaal naar de hersenen sturen – infecteert en vaak ook vernietigt. Dat zou evenwel permanente schade betekenen, zelfs nadat het coronavirus uit het lichaam verdwenen is. Dat is gelukkig niet het geval, zo blijkt uit het recente onderzoek.

Met behulp van CT-scans hebben onderzoekers nu ontdekt dat het plotse reukverlies te wijten is aan een gezwollen zacht weefsel dat de reukspleet lijkt te blokkeren na een besmetting met SARS-CoV-2. De rest van de neus ziet er normaal uit, waardoor patiënten vaak geen problemen ondervinden met het ademhalen door hun neus. En eigenlijk is dat maar goed ook, want zodra het immuunsysteem het coronavirus heeft ‘getackeld’, neemt de zwelling af en kunnen patiënten opnieuw ruiken.

Permanent reukverlies

Toch blijven sommige patiënten (een tijd) zonder reukvermogen achter. Hoe komt dat dan? Volgens de onderzoekers is dat te wijten aan andere ontstekingen of inflammatoire responsen waarbij ons lichaam reageert op lichaamsvreemde stoffen. Als zo’n ontsteking ernstig is, kunnen nabijgelegen (reuk)cellen of -receptoren beschadigd of zelfs vernietigd worden. Omdat het enige tijd vergt voordat die geregenereerd zijn, lijkt het alsof er sprake is van permanente schade. Toch komt de reukzin vaak terug, zo stellen de onderzoekers gerust.

Fysiotherapie voor de neus 

Voor wie het niet snel genoeg kan gaan: je kan je reukzin zelf trainen. Hoe je te werk moet gaan? Kies enkele intense geurtjes uit zoals citronella en eucalyptus. Vervolgens plaats je die geuren in glazen potjes die je labelt. Je ruikt twee keer per dag aan die potjes en kijkt op de labeltjes welke geurtjes je aan het opsnuiven bent. Op die manier weet je welke geur je ruikt. Na een training van een drietal maanden kan het reukvermogen tot wel 30 procent stijgen, zo blijkt uit eerder onderzoek.

Neus.nu wordt (zonder contentbeïnvloeding) mede mogelijk gemaakt door:

HAL -banner | Neus.nu | Platform van KNO-artsen
NeilMedNederland | Neus.nu | Platform van KNO-artsen
Rhino Horn | Neus.nu | Platform van KNO-artsen
Hikos | Neus.nu | Platform van KNO-artsen
NeilMedNederland | Neus.nu | Platform van KNO-artsen
Smith&Nephew | Neus.nu | Platform van KNO-artsen
Viatris | Neus.nu | Platform van KNO-artsen
Viatris | Neus.nu | Platform van KNO-artsen
Novartis | Neus.nu | Platform van KNO-artsen